Trong quan niệm dân gian xưa, tháng cô hồn được xem như một khoảng thời gian đặc biệt, khi ma quỷ và vong hồn có thể được cho phép quay lại thế gian. Trong tháng này, họ tin rằng những thực thể này có thể quấy rối và gây trở ngại, hoặc thậm chí mang đến những điều không may và đen đủi cho con người.
Tháng 7 âm lịch là thời kỳ mà tâm linh và siêu nhiên thường được kết nối một cách đặc biệt, và việc người xưa coi ma quỷ và vong hồn có thể có sự tương tác với thế gian trong thời gian này phản ánh quan niệm về một sự kết hợp giữa thế giới vật chất và thế giới tâm linh.
Tháng cô hồn là một thuật ngữ quen thuộc trong văn hóa dân gian của Việt Nam, đề cập đến một khoảng thời gian tháng 7 âm lịch mang ý nghĩa quan trọng trong tư duy tâm linh và phong tục truyền thống của người dân tại quốc gia này.
Nguồn gốc của tháng cô hồn, tháng 7 âm lịch là gì?
Tháng 7 âm lịch, hay còn được biết đến với tên gọi “tháng cô hồn,” là một khái niệm gắn liền với văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Được truyền tải qua hàng thế kỷ và điểm dừng của nhiều giả thuyết, tháng cô hồn đóng vai trò quan trọng trong tâm linh và các phong tục tập quán của cộng đồng.
Nhiều ý kiến cho rằng nguồn gốc của tháng cô hồn có thể bắt nguồn từ Đạo giáo, với quan niệm rằng từ ngày 2/7 âm lịch, Diêm vương mở quỷ môn quan để các linh hồn đói được trở về thế gian. Trong tín ngưỡng Trung Quốc, quỷ môn quan đóng lại vào nửa đêm ngày 14/7 âm lịch. Trong khoảng thời gian hơn nửa tháng đó, người dân thường tổ chức cúng cháo, gạo và các lễ vật khác để tránh làm phiền linh hồn và đảm bảo sự bình yên, an lành cho gia đình, cũng như để thúc đẩy sự thịnh vượng trong cuộc sống hàng ngày.
Tại Việt Nam, tập tục cúng tháng cô hồn là một phần của truyền thống tâm linh, xuất phát từ niềm tin rằng con người gồm cả phần xác thịt và phần tinh thần. Linh hồn của những người đã qua đời có thể đã được tái sanh, hoặc vẫn còn lưu lạc do còn nhiều khúc mắc trong cuộc sống. Tháng cô hồn là thời kỳ linh hồn này có thể quay trở lại thế gian, và người dân tin rằng chúng có thể gây trở ngại hoặc mang lại đen đủi nếu không được tôn trọng và cúng tế đúng cách.
Theo tác giả Bùi Xuân Mỹ, vào ngày Rằm tháng 7, các tội nhân ở cõi âm được tha tội một ngày, vì vậy người dân thường cúng tế và đốt vàng mã, cầu nguyện để tạo điều kiện cho linh hồn nghỉ ngơi và thăng tiến trong vòng luân hồi.
Trong tập tục cúng cháo tháng cô hồn, người dân thường sắp xếp các lễ vật như cháo hoa nấu từ gạo, cơm nắm, hoa quả, bánh, bỏng, trầu cau, xôi chè và đồ vàng mã. Khi lễ cúng hoàn thành, các lễ vật này sẽ được chia sẻ với linh hồn cô hồn và những người cần thiết giúp đỡ.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng nguồn gốc của tháng cô hồn không hẳn xuất phát từ Trung Quốc mà có thể xuất phát từ nhiều nền văn hóa khác nhau, như Ấn Độ, Campuchia hay Nhật Bản, và có thể tồn tại từ trước cả đạo Phật. Tháng cô hồn thể hiện sự kết hợp giữa các tín ngưỡng và niềm tin khác nhau trong cuộc sống tâm linh của người Việt Nam.
Dù vậy, dưới các hình thức khác nhau, quan điểm tập tục cúng tháng cô hồn đều thể hiện sự tôn trọng và tưởng nhớ đối với tổ tiên, và khuyến khích lòng hiếu thảo, lòng biết ơn và tình thương đối với các linh hồn đã ra đi.
Ảnh hưởng của tháng cô hồn đến văn hóa vn là gì?
Ở Việt Nam, tập tục cúng cô hồn được coi là một phần không thể thiếu của tín ngưỡng tâm linh truyền thống. Khi xét về xa xưa, người Việt đã hình dung con người gồm hai khía cạnh quan trọng: phần hồn và phần xác thịt. Tuỳ thuộc vào những hành vi, thái độ trong cuộc sống hiện tại, khi qua đời, phần hồn có thể trải qua sự tái sinh vào một kiếp mới hoặc lạc hướng đến địa ngục, thậm chí bị bỏ rơi và lang thang quấy rối thế gian. Tục cúng cô hồn ra đời dựa trên quan niệm này.
Người dân tin rằng trong tháng 7 âm lịch, thế gian mở cửa cho rất nhiều vong hồn đói khát và linh hồn bị bỏ rơi lang thang. Do đó, các gia đình chuẩn bị gạo, cháo, muối và các lễ vật khác để cúng tế và hối lộ những linh hồn này. Hành động này nhằm đảm bảo rằng những linh hồn này không quấy rối cuộc sống hàng ngày của con người, cũng như để họ có một ngày sum vầy, không đau khổ.
Hành vi này thể hiện sự nhân văn và lòng nhân ái, đặc biệt trong ngày xá tội. Dù con người có thể đã gây ra tội lỗi, họ vẫn có cơ hội được xá tội để giảm bớt khổ đau và đau thương. Tại Trung Quốc, ngày cúng cô hồn thường rơi vào ngày 14 tháng 7 âm lịch. Tuy nhiên, tại Việt Nam, thời gian cúng cô hồn kéo dài hơn chục ngày và không nhất thiết phải là ngày rằm. Ngày cúng cô hồn có thể thay đổi tùy theo từng gia đình, vùng miền.
Tháng cô hồn cũng đồng thời trùng với thời kỳ lễ Vu lan báo hiếu trong Phật giáo, nên bên cạnh việc cúng tế cho người đã khuất, người Việt còn có truyền thống dâng trà cho người còn sống như bố mẹ, ông bà để thể hiện lòng kính trọng và tưởng nhớ công ơn sinh thành.
Trong giai đoạn này, nhiều trung tâm Phật giáo trên toàn quốc thường tổ chức các buổi cầu siêu, lễ cúng và dâng trà cho tổ tiên. Những sự kiện này ngày càng thu hút đông đảo Phật tử, đặc biệt là giới trẻ tham gia tích cực.
Xem thêm:
Top 8 thứ kiêng kỵ mua sắm trong tháng cô hồn
